Tarcza 2.0 – zmiany w zakresie ZUS i rynku pracy

W życie weszły, długo wyczekiwane przez wiele firm, przepisy Tarczy Antykryzysowej 2.0. Jakie najważniejsze zmiany w zakresie ubezpieczeń społecznych i rynku pracy objęła Tarcza?

Poniżej informacje ZUS i Ekspertów Lewiatana, a w załączeniu bardziej szczegółowe Opracowanie Kancelarii Vinci&Vinci

Nowe rozwiązania przewidziane w ustawie o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 tzw. Tarcza Antykryzysowa 2.0

Nowe rozwiązania przewidują rozszerzenie pomocy dla przedsiębiorców oraz osób wykonujących umowy cywilnoprawne w zakresie:

Świadczenia postojowego (art. 15 zq), które:

będzie mogło być wypłacone ponownie, ale nie więcej niż trzy razy,
będzie mogło być wypłacone po raz kolejny na podstawie oświadczenia osoby uprawnionej, której wypłacono już wcześniej świadczenie postojowe,
będzie mogło być wypłacone po raz kolejny, nie wcześniej niż w miesiącu następującym po miesiącu wypłaty wcześniej przyznanego świadczenia postojowego.

Warunkiem przyznania kolejnego świadczenia postojowego będzie oświadczenie przedsiębiorcy lub osoby wykonującej umowę cywilnoprawną, że sytuacja materialna wykazana we wcześniejszym wniosku nie uległa poprawie.

W przypadku świadczeń postojowych dla osób prowadzących działalność przyznawanych po raz pierwszy (również tych, w sprawie których wnioski zostały już złożone od 1 kwietnia 2020 r.) nie będzie obowiązywał warunek granicznej kwoty przychodu czyli warunek, że przychód uzyskany w miesiącu przed miesiącem, w którym składany jest wniosek o świadczenie postojowe, nie może przekroczyć kwoty wyliczonej jako 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłoszonego przez Prezesa GUS na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z FUS obowiązującego na dzień złożenia wniosku.

W przypadku świadczeń postojowych dla osób realizujących umowy cywilnoprawne przyznawanych po raz pierwszy, będzie obowiązywał warunek wykonywania umowy zawartej przed 1 kwietnia a nie jak dotychczas przed 1 lutego.

zwolnienia z opłacania składek za okres marzec, kwiecień i maj 2020 r. (art. 31 zo), które jest:

rozszerzone na firmy zatrudniające od 10 do 49 osób,
rozszerzone o płatników będących spółdzielnią socjalną.

W przypadku firm zatrudniających od 10 do 49 osób, zwolnieniem będzie objęte 50% łącznej kwoty nieopłaconych należności z tytułu składek wykazanych w deklaracji rozliczeniowej złożonej za dany miesiąc.

Zarówno w przypadku firm zatrudniających od 1 do 9 osób jak i dla firm zatrudniających od 10 do 49 osób, zwolnienie będzie przysługiwało płatnikowi składek, który rozpoczął prowadzenie działalności:

przed dniem 1 lutego 2020 r. i który na dzień 29 lutego 2020 r. zgłosił do ubezpieczeń wymaganą liczbę ubezpieczonych,
w okresie od 1 lutego do 29 lutego i który na dzień 31 marca 2020 r. zgłosił do ubezpieczeń wymaganą liczbę ubezpieczonych,
w okresie od 1 marca do 31 marca i który na dzień 30 kwietnia 2020 r. zgłosił do ubezpieczeń wymaganą liczbę ubezpieczonych.

Do liczby ubezpieczonych nie będzie się wliczać pracowników młodocianych.

Natomiast płatnik składek – spółdzielnia socjalna będzie mogła być całkowicie zwolniona z obowiązku opłacania składek za okres marzec, kwiecień i maj 2020 r. wykazanych w deklaracjach rozliczeniowych złożonych za ten okres, jeżeli była zgłoszona jako płatnik składek w ZUS przed dniem 1 kwietnia 2020 r. bez względu na liczbę zatrudnianych osób.

W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą, płatników zatrudniających od 1 do 49 osób zwolnienie za marzec będzie można również uzyskać jeśli składka za ten miesiąc została już opłacona.

Wzór wniosku ZUS Tarcza 2.0

Zwolnienie dotyczy składek nieopłaconych. Jeżeli ZUS rozpatrzy negatywnie wniosek, należy opłacić zaległe składki wraz z odsetkami.

Wyjątkiem są składki za marzec. Osoba prowadząca działalność gospodarczą lub płatnik zatrudniającym od 1 do 49 osób albo rozliczający składki jako spółdzielnia socjalna, zwolnienie za marzec będzie mógł uzyskać również jeśli składka za ten miesiąc została już opłacona.

Przedsiębiorca, który złożył wniosek o zwolnienie ze składek za trzy miesiące (marzec, kwiecień, maj), a opłacił składkę za marzec, może wnioskować do ZUS o wypłatę nadpłaconych środków najpóźniej przed upływem terminu opłacenia składek za kwiecień. Oczywiście prowadzący działalność nie może mieć zaległości wobec ZUS za okresy wcześniejsze. Jeśli przedsiębiorca nie zawnioskuje o zwrot środków (nadpłata za marzec) to rozliczy się ona na składki za kwiecień. Należy pamiętać, że za kwiecień i maj podlegają zwolnieniu tylko składki jeszcze nieopłacone.

Ze zwolnienia ze składek nie skorzystają firmy, które znajdowały się w trudnej sytuacji w grudniu 2019 r. i nie regulowały należności, w tym składek pobieranych przez ZUS. Wynika to z regulacji UE.

Odstąpienia od pobierania odsetek za zwłokę dla należności za okres od stycznia 2020 r.

Rozwiązanie to będzie przeznaczone dla płatników składek, którzy mają trudności w terminowym opłaceniu składek w następstwie COVID-19. Będą oni mogli skorzystać z odstąpienia od pobierania odsetek za zwłokę od składek za okres od stycznia 2020 r. Ulga ta będzie dotyczyła wszystkich płatników składek – nie ma znaczenia wielkość przedsiębiorstwa.

Odstąpienie od pobierania odsetek będzie możliwe w sytuacji, gdy:

składki już zostały opłacone, ale po ustawowym terminie płatności i w związku z tym powstały odsetki;
nie zostały jeszcze opłacone składek, a upłynął już ich termin płatności.

dofinansowanie przestój ekonomiczny/obniżony wymiaru czasu pracy (art. 15g)

możliwość obniżenia wymiaru czasu pracy pracownika maksymalnie o 20% (wcześniej było podane ?o 20%? – to większa elastyczność, o ile obniżamy wymiar czasu pracy).
świadczenia przysługują przez łączny okres 3 miesięcy przypadających od miesiąca złożenia wniosku (wcześniej było ?od daty złożenia wniosku?). Uwaga KL: natomiast rozumiemy, że znaczenia ma również data wprowadzenia przestoju/obniżonego wymiaru czasu pracy i zawarcia porozumienia z pracownikami. Nadal pozostaje ograniczenie, że nie można obniżyć wymiaru czasu pracy poniżej 0,5 etatu, z zastrzeżeniem, że wynagrodzenie nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę.
nie stosujemy art. 13 pkt 2 ustawy z dnia 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy, który przewiduje, że nie można wypowiedzieć umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika w okresie lub w okresach przypadających bezpośrednio po okresie lub okresach pobierania świadczeń (?) – nie dłużej jednak niż przez łączny okres 3 miesięcy. Utrzymany zostanie zakaz wypowiadania w okresie lub w okresach pobierania przez pracownika świadczeń.

Co istotne, do umów o wypłatę świadczeń i środków z art. 15g zawartych do dnia wejścia w życie ustawy, stosuje nowe przepisy (art. 114 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r.).

Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników i składek od tych wynagrodzeń (wypłacane przez PUP) (art. 15 zzb ustawy)

– świadczenia przysługują przez łączny okres 3 miesięcy przypadających od miesiąca złożenia wniosku (wcześniej było ?od daty złożenia wniosku?).

– zmiana w zakresie zobowiązania przedsiębiorcy do utrzymania zatrudnienia. Obecnie jest Przedsiębiorca jest obowiązany do utrzymania w zatrudnieniu pracowników objętych umową przez okres, na który przyznane zostało dofinansowanie (wcześniej było: przez okres dofinansowania oraz, po zakończeniu dofinansowania, przez okres równy temu okresowi).

Dofinansowanie części kosztów prowadzenia działalności gospodarczej

dla przedsiębiorców tzw. samozatrudnionych (art. 15zzc) – osoby fizyczne niezatrudniające pracowników

Przedsiębiorca jest obowiązany do prowadzenia działalności gospodarczej przez okres, na który przyznane zostało dofinansowanie. Wykreślono warunek prowadzenia działalności po zakończeniu dofinansowania.

Pożyczka ze środków Funduszu Pracy (15zzd) ? 5 000 zł. dla mikroprzedsiębiorcy
usunięto wymóg zatrudnienia,
warunkiem umorzenia pożyczki jest prowadzenie działalności gospodarczej przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki.

Cudzoziemcy (art. 15z¹)
wprowadzono ciągłość legalnego pobytu cudzoziemców przebywających na terytorium RP w ramach pobytów krótkoterminowych, np. na podstawie wizy Schengen, w ramach ruchu bezwizowego.

Z mocy prawa pobyt takich cudzoziemców, którzy w dniu ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego (od 14 marca 2020 r.) przebywali na terytorium RP, jest uznawany za legalny. Skończy się on wraz z upływem 30 dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii (w zależności, który z tych stanów obowiązywał jako ostatni).

Cudzoziemcy są uprawnieni do wykonywania pracy na terytorium RP w okresie tego ? uznawanego za legalny – pobytu w oparciu o posiadane zezwolenia na pracę, zezwolenia na pracę sezonową lub oświadczenia o powierzeniu cudzoziemcowi wykonywania pracy, które na mocy innego przepisu zostały przedłużone oraz przedłużoną możliwość wykonywania pracy w okresie lub okresach wykraczających poza te wskazane w świadczeniu.

źródła: ZUS, Konfederacja Lewiatan